LANS - René Knip Tsead Bruinja Anke Broeren Loods 16 Rotterdam




Ontwerp: René Knip en Anke Broeren

Voor meer Knip: http://www.atelierreneknip.nl/

Tekst bovenaan ontwerp: tijdsduur 2 minuten en 10 seconden - 2 centimeter is 1 seconde - woorden zijn zwarte gaten - somminge hebben een maan - kleur is klank - wit is stil


Click hier om het gedicht te beluisteren!

Hieronder vindt u de tekst, een interview uit de Volkskrant en het persbericht van Perdu met meer informatie over het project.

Voor meer over het project: http://www.loods6.nl/dichtaanhetij/index.html


LANS

geen zoon geen dochter
geen hond die zijn eigen loopgraaf bevuilt

èèèèèèèèèèèèh wat süüüüste
wààt süste juh

die hang naar het tragische nekt me
verblindt me nog

ersatzhappiness
het eerste het beste wat op je pad komt

een goeie jurk
een goed pak
voor dat moment
in de kast

vegetarische champagne

in dit land rolt de aftiteling
sneller          insjallah

en dat met een schalks oog
van onder mijn sombrero bekeken

caramba doe mij nog een ranja

we hebben een bom geplaatst sjalalie sjalala
we hebben een dvd gebrand sjalalie sjalala

hé nieuwe stoelen in de metro
hé nieuwe stoelen in de tram

pappAAApA

joepie

en dat tijdens zo’n recessie waar ik pap van lust
tijdens het regenseizoen is deze bom een wonder
zijn hun wonden en hun lichamen die zo hopeloos
zichzelf proberen te genezen de sexy verpleegstertjes
wonderen

Ik steek de dolk tussen
                mijn borsten
                in mijn lijf
dat is Geen wonder

              en toch

       NU

               sterf ik
               omdat
               mijn dans

               sterft

AU BOUT DE LA NUIT
AU BOUT DE LA GARE
AU BOUT DE TOUTE LA FANFARE

in moeders geitenmelk
       kook je

               NIETS

 

       wat is er mis met vannacht
dat ik je niet mag vasthouden
moeder

wat is er mis met vannacht
dat ik er niet op uit
mag gaan

voor een in memoriam

ruud lubbers

        &

dries van agt

voor een lang leve

               chet baker
               miles davis

   en

                monk

      ZIE

er kan een stukje aan den kerk gebouwd

ergens wordt nog altijd
door een stuk of wat vadsige maagden
op ons gewacht

 

* met fragment uit de Barbaarse dans van Paul van Ostaijen


 

Poëzie gevangen in Meccano en kleur


Van onze verslaggever Rob Gollin


AMSTERDAM -  Op het poëziefestival Dicht aan het IJ laten vormgevers hun vertaling van gedichten zien. René Knip ontfermde zich over Lans van dichter Tsead Bruinja. ‘Die zwarte gaten, dat zijn ook gaten uit levens.'


De dichter geeft de ‘medeplichtige van een zelfmoordterrorist' een stem. Caramba, doe mij nog maar een ranja. We hebben een bom geplaatst. Sjalalie sjalala. We hebben een dvd gebrand. Sjalalie sjalala. Hé, nieuwe stoelen in de metro. Hé, nieuwe stoelen in de tram.

De vormgever luistert naar de voordracht. Geen letters, besluit hij. Het moet ‘ijl'. Hij hoort Arabisch doorschemeren. Horizontaal dient derhalve te domineren.

Dit kan ervan komen als poëzie en vormgeving samensmelten: een afbeelding met Meccano-achtige strips, variërend in kleur en lengte, op lijntjes die doen denken aan de notenbalk. Dichter Tsead Bruinja, ontwerper René Knip.

Zij, en een aantal vakgenoten, zijn aan elkaar gekoppeld onder de vleugels van Loods 6, een verzameling kunstateliers op het KNSM-eiland, en het Amsterdamse poëziecentrum Stichting Perdu. Die organiseren het voordrachtfestival Dicht aan het IJ, morgen in de Kompaszaal, de voormalige vertrek- en aankomsthal van de KNSM. Onder het motto poëzie en het experiment hebben twaalf ontwerpers een gedicht vormgegeven op basis van een voordracht op band. Uitgangspunt was het werk van Paul van Ostaijen (1896-1928), die zijn avant-gardistische oeuvre zelf doorspekte met grafische ingrepen. Weerslagen van de kruisbestuiving zijn zaterdag te zien.

Tsead Bruinja (31), dichter in het Fries en het Nederlands, vond in Van Ostaijens gedicht Barbaarse Dans een fragment waarmee hij wel aan de slag kon – een groot bewonderaar is hij niet: ‘er is interessantere poëzie'. Dit trof hem:

IK steek de dolk tussen mijn borsten in mijn lijf, dat is Geen wonder

Hij nam het over in zijn gedicht Lans. ‘Het deed me sterk denken aan Walt Whitman, wiens werk ik pas heb vertaald en voorgedragen. Het bejubelen van alles. Alsof alles een wonder is. Het is een monoloog van een sukkelige terrorist geworden. Een medeplichtige, hooguit. Een clown.'

René Knip (42), vooral bekend van zijn ruimtelijke ontwerpen van het alfabet, zegt dat hij getroffen werd door ‘het zangerige, het betoverende' in Bruinja's voordracht. Ze werken al samen in het project Woordstroom, waarbij langs de waterweg tussen Delfzijl en Lemmer poëzie in beelden zal verschijnen. Daar, vlak bij Grou, volgt Knip nog nauwgezet een gedicht van Bruinja, door alle letters, zwart en gevouwen, aan draden te rijgen, gevangen in een hoog stalen frame, ‘als morsige vogels met de lucht als typografisch wit'.

Bij het gedicht Lans kon daar geen sprake van zijn. ‘Dit werk moest je wel abstraheren.' Samen met stagiaire Anke Broeren kwam hij tot strips met zwarte gaten. Elk gat vormt een woord. Waar een bolletje boven staat, valt een accent. Een witte plek betekent stilte. Kleuren geven de emotie van het uitgesprokene aan: van limoen voor heftig (‘éééééééééééh wat süüüüste wààt süste juh') via brandweerrood en lavendel naar paars voor ingetogen (‘Geen zoon geen dochter geen hond die zijn eigen loopgraaf bevuilt'). Knip verankerde in zijn ontwerp ook de snelheid van de voordracht: twee centimeter strip is één seconde.

De dichter Bruinja is blij met het resultaat. ‘Het is constructie en deconstructie. De onderdelen worden zichtbaar. En die zwarte gaten: het zijn ook gaten in levens.' Knip: ‘Dat wit heeft ook iets vredigs. Er gebeurt niks.'

Wat het belang is van deze grensoverschrijding? Knip: ‘Dichters gebruiken de taal als bouwsteen. Ik ben het jongetje in de zandbak dat wacht op materiaal waarmee ik de ruimtelijke grenzen van het platte beeld kan opzoeken. Het haalt ook iets van het beeld van de verheven artiest af. Er zijn dichters die het vreselijk vinden als er zo met hun werk wordt omgesprongen.' Bruinja: ‘Je wordt met de beste lezer geconfronteerd. Die aandacht spoort aan iets nieuws te maken.' Knip: ‘Het is nu reactie. Mooier is samen iets vanaf nul te maken.' Bruinja: ‘Dat gaan we ook doen.'


Bron: De Volkskrant, 15-10-2005, www.volkskrant.nl


PERSBERICHT PERDU

Zaterdag 15 oktober

Dicht aan het IJ- Festival voor het poëtische experiment


Lokatie: Loods 6. De Kompaszaal KNSM laan 311
Aanvang 17.00 uur
Toegang 7,50 euro
Buffet tussen 1900-20.00 uur reserveren noodzakelijk: 020 4199596
Zie ook: www.loods6.nl

Deelnemers: Geert Buelens, Erikjan Harmens, Eva Cox, Lucas Laherto Hirsch, Freek Lomme, Daniël Dee, Els Moors, Tsead Bruinja, Rozalie Hirs, Michel v/d Waart, Koen Bauwens, Roger Willems, Coup, Peter van den Hoogen, Solar Initiative, Madelief Brandsma, de Designpolitie, Harmen Liemburg, Ivo Bakkes, Hansje van Halem, Hans Gremmen, Manuel Raeder, Rene Knip, Anke Broeren, Richard Niessen, Severin Frank.

Presentatie: P.J. Roggeband en Dick Tuinder.

In samenwerking met Loods 6, een organisatie in het gelijknamige pand op het KNSM-eiland, en Solar Initiative, organiseert Perdu in de Kompaszaal van het Loods 6-gebouw de pilot-editie van wat hopelijk een jaarlijks terugkerend festival wordt. Dit jaar worden er dichters en ontwerpers bij elkaar gebracht in een project dat geënt is op twee belangrijke elementen in het werk van Paul van Ostaijen, die aan relevantie nog altijd niets hebben ingeboet: klank en beeld.

Kort gezegd: 10 dichters schreven een gedicht geïnspireerd op het werk van Paul van Ostaijen. Van die gedichten werd de voordracht opgenomen. De deelnemende ontwerpers kregen vervolgens de opdracht om op basis van deze opnames, dus op basis van alleen de klank van de taal, de gedichten opnieuw op te bouwen en vorm te geven, waardoor het eindresultaat getuigt van de poëtische kracht en macht van de vormgeving van een gedicht.

De eindresultaten zullen tijdens deze speciale middag in de Kompaszaal worden gepresenteerd. Ten eerste als unieke en eenmalige uitgave, prachtig vormgegeven, met daarin de resultaten van de hierboven beschreven werkwijze en essays door mensen uit de verschillende werkvelden. Ten tweede tijdens een wervelende poëzieshow waar spreekstalmeesters P.J. Roggeband en Dick Tuinder de dichters en vormgevers opnieuw tot elkaar zullen brengen. Zowel de uitgave, te koop tijdens het festival, als de poëzieshow zijn niet te missen door liefhebbers van poëzie, beeldende kunst, performance en alles dat daartussen ligt.

Bron: www.perdu.nl