Gedichten met vertaling uit De geboorte van het zwarte paard (Cossee, 2008)


kelder

as beppe achter har heart hoe’t in hân de klink betaast
de fear yn de keldersdoar spant plûmpt de blauwe slok
spiritus noch net fermongen mei har flibe
yn ’e búk fan de plestik flesse werom sakket

de moed har wer yn de skuon rint har kop read oan
draait se de dop derop faget mei de achterkant fan de linker hân
rimpele oer de mûle en begjint pas te azemjen
yn de sêfte eagen fan har dochter

dy’t har feint mei in lêste tút nei hûs stjoerde
en har mem net sitten seach yn ’e stoel de swarte kop
fan ’e kachel swier getten izer ûnbeset

de waarmte socht in plak yn de bonkjes fan har jonge fingers
achter de keldersdoar in foarsichtich kreakjen mem
leit noch net op bêd tocht se beweecht dêrhinne


*


kelder

als oma achter zich hoort hoe een hand de klink betast
de veer in de kelderdeur spant plonst de blauwe slok
spiritus nog niet vermengd met haar speeksel
terug in de buik van de plastic fles zakt

de moed haar weer in de schoenen loopt haar gezicht rood aan
draait ze de dop erop veegt met de achterkant van haar linkerhand
gerimpeld over haar mond en begint pas te ademen
in de zachte ogen van haar dochter

die haar vriend met een laatste kus naar huis stuurde
en haar moeder niet zag zitten in de stoel de zwarte kop
van de kachel zwaar gietijzer onbezet

de warmte zocht een plek in de kootjes van haar jonge vingers
achter de kelderdeur een voorzichtig kraken moeder
ligt nog niet in bed dacht ze beweegt daarheen



© Tsead Bruinja


terug naar boven




brêgeman

heit wyldfrjemd wie sy net mei wa’t ik it
oan de tillefoan hie oer dyn mooglik ferstjerren
ik tocht dan sil ik sjonge sjonge om wat
ik noch fan dy wit foar de helsdoarren

wei te skuorren krij ik it ferjitboek
op skoat en begjin út dit deade skrift
dat ik net machtiger bin as hokker taal ek
dy op te fiskjen

sa’tsto my besochtst út in wek
ûnder in brêge te lûken
en sels yn panyk wiet pak hellest
sa sil dit liet ek my net mije kinne

kom heit byn my de houtsjes ûnder
ik ha de krappe jongeslearskes hast oan
kom byn my de houtsjes ûnder
it iis is tin as dyn wurch antlit
út wetterige eagen stoarrest my oan
kom noch ien kear út dyn tsjûk wollen grêf
en byn my de houtsjes ûnder
it wetter sil ús op him fleanen sjen

sa brocht mem ús mei de auto nei de feart
dêr’t ús earste reis begûn mei har allinnich
yn ús gedachten oer trochsichtich swart
oer pas op sjoch stroffeltakken en

beferzen bleien vissticks grapke
ik besocht it iis te brekken mei
bernehumor mei bernehannen
mar do wiest by dyn siik wiif thús

en tagelyk hast yn it berteplak de lannen
dêr’t troch wyt wintertekken grien gers
bedimme waard grien gers dat foarhinne
dyn sêfte soallen koe fuotten dy’t no

sûnder dyn faam iensum mei my oer tryst wetter jagen
as gjin oar better noch as mem
koenen dizze sleatsjes en greiden dy
dit doarp mei it tsjerkhôf fol kunde

de gouden hoanne de spitse tsjerketoer
deun by it hûs de pleats dêr’tsto
dysels it stjoeren it drummen leardest
dêr’t jim heit dy galoppearjen seach

it sadel in neakene hynsterêch
ier gie de skeppe foar him de grûn yn
dy’t my trijeresom syn namme liende
doe’t ik noch gjin heit hjitte koe

kom byn my de houtsjes ûnder
ik ha de krappe griene jongeslearskes oan
byn my de houtsjes ûnder
it iis is tin as de tydlike ôfstân tusken ús
no’t ik oer de grinzen hinne dy droech oansjen kin
moatst my noch ien kear de houtsjes ûnderbine
of klim noch ien kear yn ’e pinne
en lit it papier ús oer it iis fleanen
jeien en janken sjen

fertel noch ris hoe’tst de learaar muzyk
dy’t dy mei de kaaien lef om ’e earen reage
rjocht yn ’e sek wâdest
flaufallen sabeare

ferrektest it sorry te sizzen
tsjin direkteuren bleaust koart foar de kop
thús dêr’tst tusken it krûme en it rjochte
dyn eigen djippe paad fan begrutsjen eidest

swier as stien lei it brek oan ferjeffenis
yn ’e búk doest it krús net mear
om ’e nekke ha koest en jim mem
gjin himels hûs mear hie om dy yn op te wachtsjen

byn my de houtsjes ûnder heit
dizze wrâld is de echte
tusken my en har wiesto de brêgeman
no is it slim simmer lizze de houtsjes
yn it fet yn ’e kelder
foar ús dânsje skriuwerkes op it wetter
it wetter is as in blau laai
sa skjin
sa tsjuster


*

bruidegom

vader wildvreemd was zij niet met wie ik
aan de telefoon sprak over je mogelijk sterven
ik dacht dan zal ik zingen zingen om wat
ik nog van je weet voor de poorten van de hel

weg te slepen neem ik het vergeetboek
op schoot en begin uit dit dode schrift
dat ik niet machtiger ben
dan welke taal ook je op te vissen

zoals jij mij probeerde uit een wak
onder een brug te trekken
en jezelf in paniek een nat pak bezorgde
zo zal dit lied ook mij niet kunnen sparen

kom vader bind me de houtjes onder
ik heb mijn krappe jongenslaarsjes bijna aan
kom bind me de houtjes onder
het ijs is dun als je vermoeide gezicht
uit waterige ogen staar je me aan
kom nog een keer uit je dikke wollen graf
en bind me de houtjes onder
het water zal ons over zich heen zien vliegen

zo bracht moeder ons met de auto naar de vaart
waar onze eerste reis begon met haar alleen
in onze gedachten over doorzichtig zwart
over pas op kijk struikeltakken en

bevroren brasems vissticks grapte
ik probeerde het ijs te breken met
kinderhumor met kinderhanden
maar jij was bij je zieke vrouw thuis

en tegelijk bijna in je geboorteplaats de weilanden
waar door witte winterdeken groen gras
verstomde groen gras dat voorheen
je zachte zolen kende voeten die nu

zonder je meisje eenzaam met mij over triest water joegen
als geen ander beter nog dan moeder
kenden deze slootjes en weiden jou
dit dorp met zijn kerkhof vol bekenden

de gouden haan de spitse kerktoren
vlakbij de boerderij waar jij
jezelf leerde zenden en drummen
waar je vader je galopperen zag

het zadel een naakte paardenrug
vroeg ging de schep voor hem de grond in
die mij drievoudig zijn naam leende
toen ik nog geen vader heten kon

kom bind me de houtjes onder
ik heb de krappe groene jongenslaarsjes aan
bind me de houtjes onder
het ijs is dun als de tijdelijke afstand tussen ons
nu ik je over de grenzen heen droog kan aankijken
moet je me nog één keer de houtjes onderbinden
of klim nog één keer in de pen
en laat het papier ons over het ijs
zien vliegen jagen en janken

vertel nog eens hoe jij de leraar muziek
die jou met zijn sleutelbos een laffe
oorvijg gaf recht in z’n zak trapte
flauwgevallen zogenaamd

je verrekte het sorry te zeggen
tegen directeuren bleef met je kwaaie kop
thuis waar je tussen het kromme en het rechte
je eigen diepe pad van medelijden ploegde

zwaar als steen lag het gebrek aan vergiffenis
in je buik toen je het kruis niet meer
om je nek kon dragen en je moeder
geen hemels huis meer had om je in op te wachten

bind me de houtjes onder vader
deze wereld is de echte
tussen mij en haar was jij de brugman
nu is het zwaar zomer liggen mijn houtjes
ingevet in de kelder
voor ons dansen schrijvertjes over het water
het water is als een blauwe lei
zo schoon
zo donker



© Tsead Bruinja


terug naar boven

 

don quichot

fjouwerjend kaam er út syn lêste dream
as in rustige ridder op in wytferve hynder
mei in hurde kul en boadskip foar syn wiif
dat er fijn oer har fantasearre hie

sy wosk syn piipjende pak leafdefol yn in bad mei kola
massearre mei boarstels fan blein har hurde hannen
it wyt út syn wiid iepentearde hynstelea
holp him hymjend op it hynder en wiisde him it paad

syn skerpe bonken dy’t ûnder de grouwe bealch
sawat troch it teare fel hinne stutsen rattelen as in âld blikje
skuonsmarsel mei in kniper yn it achtertsjel
tsjin de binnenkant fan it blinkend poetste harnas

in ripe apel rôle yn ’e tromp oer de mei spek beleine bôle
fan de iene nei de oare kant wie syn lâns glêd skjirre
de punten slipe

hy sobbe wat om op it muntsje op syn tonge
en streake it sadel yn it fet

en ik woe oant de wjukken him brekke soenen
neat mear fan in wrâld om ús hinne fernimme
woe meirinne mei syn wyld giseljende mûnen

oan de gleone ein ta


*


don quichot

galopperend kwam hij uit zijn laatste droom
als een roestige ridder op een witgeverfd paard
met een stijve pik en tijding voor zijn vrouw
dat hij fijn over haar had gefantaseerd

zij waste zijn piepende pak liefdevol in een bad met cola
masseerde met baleinen borstels haar harde handen
het wit uit zijn wijd geopende hengstenlijf
hielp hem hijgend op het paard en wees hem de weg

zijn scherpe botten die onder zijn vette pens
bijna door de tere huid heen staken ratelden als een oud blikje
schoensmeer met een knijper in het achterwiel
tegen de binnenkant van zijn blinkend gepoetste harnas

een rijpe appel rolde in de trommel over het met spek belegde brood
van de ene naar de andere kant was zijn lans glad geschuurd
de punten geslepen

hij zoog wat op het pepermuntje op zijn tong
en streek het zadel in het vet

en ik wilde tot de wieken hem zouden breken
niets meer van een wereld om ons heen vernemen
wilde mee malen met zijn wild draaiende molens

tot aan de hete einder toe



© Tsead Bruinja


terug naar boven


baarnend hûs

sy wennet yn in baarnend hûs
elke stoarm nimt in panne fan it dak
it is kâld har tosken klapperje
bûten betinkt ien nije ferkearsregels
fytst fierder in âld man
kranten om it liif bûn ûnder de klean
sy rint der út mei in koer fol wask
swarte lekkens swarte tekkens swart sloop
se sjocht de greiden baarne ek
it hat gjin doel en wês bûten
leaver werom nei de muorren
de dânsjende flammen op syn portret
post falt net frege troch de doar
hellet knisterjend de matte net
har kat springt by har op ’e skurte
mei in plantaardich streakferlet
jit sy noch wat spiritus oer de foto-albums
faget de jiske fan ’e bril en lêst
en lêst en lêst


*

 

brandend huis

zij woont in een brandend huis
elke storm neemt een pan van het dak
het is koud haar tanden klapperen
buiten bedenkt iemand nieuwe verkeersregels
fietst verder een oude man
kranten om zijn lijf gebonden onder de kleren
zij loopt naar buiten met een mand vol was
zwarte lakens zwarte dekens zwarte sloop
ze ziet de velden branden ook
het heeft geen zin om buiten te zijn
liever terug naar de muren
de dansende vlammen op zijn portret
post valt ongevraagd door de deur
haalt knisperend de mat niet
haar kat springt bij haar op schoot
met een plantaardig streelverlangen
giet zij nog wat spiritus over de fotoalbums
veegt de as van haar bril en leest
en leest en leest


© Tsead Bruinja


terug naar boven

 

leave nimmen wit hoe’t wy yn eardere libbens
inoar foarby ronnen of de bus misten dêr’t ien
fan ús beiden yn siet of do myn suster ús mem
yn wiest en it tusken ús neat wurde mocht om’t

der te folle jierren of in leauwe tusken ús
dreaunen sa plastysk as in kontinint sil de ôfstân
wol ris west ha ik wie miskien drok dwaande mei
it útfinen fan fjoer wylst do en dyn frijer

oare kant de oseaan de kearsen oanstutsen
hâld ik dy al wer te stiif fêst ik wol dy net
fynknipe mar ik bin bliid en tagelyk bang

dat der noait mear tusken ús wêze sil as dit hielal
dêr’t wy net by inoar yn komme kinne omdat
it te lyts is foar it fertriet fan twa dy’t ien wurde

leave lit tiid ús fan inoar ôf skuorre at wy ien foar ien
deageane wy slaan werom mei brêgen fan wurden


*


liefste niemand weet hoe wij in eerdere levens
elkaar voorbij liepen of de bus misten waar één
van ons beiden in zat of jij mijn zuster moeder
in was en het tussen ons niks mocht worden omdat

er te veel jaren of een geloof tussen ons
dreven zo plastisch als een continent zal de afstand
soms geweest zijn ik was misschien druk in de weer met
het uitvinden van vuur terwijl jij en je vrijer

aan de overkant van de oceaan de kaarsen aanstaken
hou ik je alweer te stevig vast ik wil je niet
fijnknijpen maar ik ben blij en tegelijk bang

dat er nooit meer tussen ons zal zijn dan dit heelal
waarin we niet bij elkaar kunnen komen omdat het
te klein is voor het verdriet van twee die één worden

liefste laat tijd ons uit elkaar rukken als we een voor een
doodgaan wij slaan terug met bruggen van woorden

© Tsead Bruinja


terug naar boven

 



de man dy’t rinne moat

hy is de man dy’t rinne moat
dy’t rinne rinne rinne moat

sa fol fan begearte
en frouferslaving
sa blyn foar
hoe’t it lân
derhinne leit heite
dat er rinne moat
rinne oant er
trochsichtich wurdt
en tin as lucht
syn langstme
oplost sjocht

hy is de man dy’t rinne moat
dy’t rinne rinne rinne moat

troch it park
by de sânbak del
troch de sânbak
it klimrek yn
dêr't er dreamt
fan woastyn
tonghagedissen
en stosân
sa tin as er
wurde wol

hy is de man dy’t rinne moat
dy’t rinne rinne rinne moat

mei syn dream
syn dream dêr’t gjin stek
omhinne kin

 

*

 

de man die lopen moet

hij is de man die lopen moet
die lopen lopen lopen moet

zo vol van begeerte
en vrouwverslaafd
zo blind voor
hoe het er met hem
voor staat verdomme
dat hij lopen moet
lopen tot hij
doorzichtig wordt
en dun als lucht
zijn verlangen
opgelost ziet

hij is de man die lopen moet
die lopen lopen lopen moet

door het park
langs de zandbak
door de zandbak
het klimrek in
waar hij droomt
van woestijn
tonghagedissen
en stuifzand
zo dun als hij
worden wil

hij is de man die lopen moet
die lopen lopen lopen moet

met zijn droom
zijn droom waar geen hek
omheen past



© Tsead Bruinja


terug naar boven




lethe

ik garre fan alle plakken dêr’t ik oan dy tocht hie
de moaiste gedachten brocht se byinoar yn ’e hoeken
fan myn tichte eagen dêr’t ik se gearkomme liet yn in stream

stream dy’t ik by dyn súdlik hûs delrinne litte woe
stream dy’t troch de koperen lieding de lekkende
badkeamerskraan yn krûpe moast

it is wetter foar in lange waarme brûs
it is wetter foar in salvjend bad
jou dy noch ien kear yn my del
jou dy oer sa’t ik my loom yn dy del joech

wetter sil ús ûnthâlde wetter weakket ús
los waakst stil oer de ôfstân tusken ús
in string fan lege dagen

wetter rint wer fuort
ferjit my net

oantsto foar de doar stiest
en it gat net wer tsjuster wurdt
oant ik dy wer ynazemje mei
en it rút iepen kin
net om ús mar om wat
bûten ús is lucht te jaan


*


lethe

ik verzamelde van alle plaatsen waar ik aan je had gedacht
de mooiste gedachten bracht ze bijeen in de hoeken
van mijn gesloten ogen waar ik ze liet samenvallen in een stroom

stroom die ik bij je zuidelijke huis langs wilde laten lopen
stroom die door de koperen leiding de lekkende
badkamerkraan in moest kruipen

het is water voor een lange warme douche
het is water voor een zalvend bad
leg je nog een keer in mij te ruste
leg je neer zoals ik mij loom in jou neerlegde

water zal ons onthouden water weekt ons
los groeit stil over de afstand tussen ons
een streng van lege dagen

water loopt weer weg
vergeet mij niet

tot je voor de deur staat
en het gat niet weer donker wordt
totdat ik je weer inademen mag
en het raam open kan
niet om ons maar om wat
buiten ons is lucht te gunnen



© Tsead Bruinja


terug naar boven




gers dat alfêst laket

elk wurd dat ik by dy dellis
oan ’e grûn en foar dyn fuotten
is in wurd tefolle

it kâlde gers dêrûnder
krekt meand krekt wiet
fan de moanne
it leit in dei

no wachtsje op de sinne
en hân foar de mûle
en hân foar de grap

wachtsje op hoe’t

krekt meand gers
                laket

sjocht my oan
kom oerein
                laket laket laket

elk wurd
      wier wurd laket
laket
      bliid

as in bêd dat noch net op
makke is

laket
      krekt
meand en glêd

krekt meand en bliid
laket it gers   mei de hân
          op de mûle

en elk wurd dat ik skylk skynber sêft
by dy dellis op it nije gers en foar dyn djoere fuotten
is in wurd tefolle dat laket en laitsje sil


*

gras dat alvast lacht

elk woord dat ik bij je neerleg
aan de grond en voor je voeten
is een woord te veel

het koude gras daaronder
pas gemaaid net nat
van de maan
het ligt een dag

nu wachten op de zon
en hand voor de mond
en hand voor de grap

wachten op hoe

pas gemaaid gras
                  lacht

kijkt mij aan
kom overeind
                     lacht lacht lacht

elk woord
      waar woord lacht
lacht
       blij

als een bed dat nog niet op
gemaakt is

lacht
       pas
gemaaid en glad

pas gemaaid en blij
lacht het gras   met de hand
               op de mond

en elk woord dat ik later schijnbaar zacht
bij je neerleg op het nieuwe gras en voor je kostbare voeten
is een woord te veel dat lacht en lachen zal


© Tsead Bruinja


terug naar boven