Tsead Bruinja (Rinsumageest, 1974) is dichter. Zijn meest recente publicatie is Wat deed ik daar (Querido, 2024). Online is hij te vinden op Facebook, Youtube, Vimeo, Soundcloud, Linkedin, Spotify en Instagram.
In 2019 en 2020 was Bruinja Dichter des Vaderlands van Nederland. In die functie was hij ambassadeur voor de poëzie en schreef hij gedichten bij actuele nationale gebeurtenissen, o.a. voor NRC Handelsblad en voor Met het Oog op Morgen op Radio 1. Daarnaast publiceerde hij de gelegenheidsbundel Springtij – gedichten over het leven met TBS (Querido) en werkte hij met ouderen, gastdichters, muzikant Zea en fotograaf Rosa van Ederen in woonzorginstellingen voor het project Portretten in Poëzie. In 2022 verscheen de bloemlezing waar hij als Dichter des Vaderlands aan was begonnen: De eerste bloemlezing van de Nederlandse poëzie - 101 gedichten uit het Koninkrijk van 1945 tot nu (Querido). Deze bloemlezing bood een inclusievere blik op de 'Nederlandse poëzie' waarbij alle talen, streektalen en dialecten waarin binnen het Koninkrijk geschreven wordt mee mochten doen. Ook gedichten uit Indonesië, Suriname en de Antillen zijn in de bloemlezing te vinden, evenals gedichten van nieuwe Nederlanders uit bijvoorbeeld het Midden-Oosten en Zuid-Amerika. Toen Bruinja in 2023 het Boekenweekgedicht mocht schrijven, deed hij dat in het Fries en kreeg hij van bevriende dichters en vertalers veertig vertalingen binnen, mede door zijn werk aan de bloemlezing o.a. in veel verschillende streektalen en dialecten. Die versies zijn te beluisteren op soundcloud.
Bruinja debuteerde in het Fries in 2000 met de Friestalige bundel De wizers yn it read/ De wijzers in het rood (Bornmeer) en in het Nederlands in 2003 met Dat het zo hoorde (Contact). Bruinja stelt bloemlezingen samen, recenseert, presenteert, interviewt en treedt op. Daarnaast werkt hij regelmatig samen met beeldend kunstenaars, typografen en vormgevers, zoals René Knip, Joep van der Made en Milou van Ham. Zijn werk is niet alleen in boeken maar ook op gebouwen, pleinen en in winkels te lezen.
In 2002 hielp Bruinja de Irakese kunstenaar en schrijver Mowaffk Al-Sawad met het vertalen van de gedichtenbundel Een middag wit als melk (Bornmeer) en de brievenbundel Stemmen onder de zon (Uitgeverij Passage). Van 2008 tot 2013 schreef Bruinja gedichten voor het actualiteitenprogramma ‘Dit is de dag’ (Radio 1) en van 2014 tot 2016 schreef hij een wekelijkse column voor de cultuurbijlage van de Leeuwarder Courant. In 2009 raakte Bruinja bevriend met de Duitse dichter Ralf Thenior tijdens festival de Wintertuin te Nijmegen. Dat leidde tot twee bundels met vertalingen: Ralf Theniors De verheerlijking van de champignon(Azul Press, 2018) en Spezialist auf dem gebiet von fensterrahmen (Edition Virgines, 2016) met vertalingen in het Duits van de gedichten van Bruinja.
In 2017 verscheen bij de Bezige Bij postuum het verzamelde werk van Tsjêbbe Hettinga onder de titel Het vaderpaard / It faderpaard. Benno Barnard, Teake Oppewel en Tsead Bruinja zorgden voor de samenstelling, redactie en vertalingen van dit kloeke werk. Een groot deel van de vertalingen van het latere werk waren al gemaakt door Barnard. Van 2017 t/m begin 2019 was Bruinja 'Dongeradichter' van de gemeente Dongeradeel.
In 2018 maakte Bruinja samen met Jules van Hulst en Herman van Veen voor Leeuwarden Culturele Hoofstad het werk 'Foarlopich lân / Voorlopig land' dat geprojecteerd werd op de Oldehove (Van Veen maakte in 2008 grafisch werk bij gedichten van Bruinja). In 2021 gaven Van Hulst en Bruinja voor productiehuis en festival Explore the North een vervolg aan hun samenwerking met het project Tuimelaar, een performance en meditatie over de liefde.
Bruinja's bundels werden genomineerd voor de Jo Peters PoëziePrijs, de Ida Gerhardtpoëzieprijs en de Obe Postmapriis.
Andere werkzaamheden
Bruinja richtte in 1998 samen met Frans Geubel het Groninger festival Dichters in de Prinsentuin op, was programmeur van Nachtspraak, het literaire nachtcafé van muziekcafé Koekkoek te Groningen, assistent-programmeur literatuurfestival Winterschrift Groningen 1999, medeorganisator van de jaarlijkse 24-uurs Poëziemarathon te Groningen ,gastredacteur van de Avonden in Perdu te Amsterdam en redactielid van het Friese literaire tijdschrift Hjir, de literaire avonden van de SLAA in de Balie te Amsterdam en het festival Read My World.
Als interviewer en presentator was hij o.a. werkzaam voor Poetry International, Winternachten / Writers Unlimited, Crossing Border en de Wintertuin.
In 2010 nam Bruinja samen met muzikant Jaap van Keulen een cover op van Bob Dylan voor het album 'Dylan yn it Frysk' en in 2013 speelde hij een kleine rol in de film 'De wederopstanding van een klootzak' van Guido van Driel. In 2022 vroeg muzikant Egbert Derix Bruinja om een tekst te vertalen van Fish, de toenmalige zanger van de band Marillion, een gedeelde jeugdliefde van de muzikant en de dichter. De voordracht is te horen op het album Boomasiel.
Vanaf 2012 is Bruinja werkzaam als docent aan de opleiding Creative Writing te Arnhem.
Als bestuurder was/is hij o.a. verbonden met de Friese schrijversvakbond It Skriuwersboun, PEN, de StichtingJo Peters PoëziePrijs, LIRA en het Lira Fonds, de stichting Blocknotes en Frysk en Frij. Daarnaast was hij lid van Commissie Letteren van de Raad voor Cultuur.
Meer informatie over Tsead Bruinja:
Op de website van de Koninklijke Bibliotheek is een uitgebreid dossier te vinden van verscheidene Nederlandse dichters, ook van Bruinja.
Suzanne Fagel publiceerde in 2012 een uitgebreid stuk over zijn werk en leven tot dan toe voor Kritisch lexicon van de moderne Nederlandstalige literatuur.
Op Omrop Fryslân zijn twee documentaires te zien over Bruinja:
FryslânDOK 'Rûzje wyn' - 'Hok fan Rou' met Tsead Bruinja (2023)
Een portret gemaakt door Geart de Vries (2001)Een CV vindt u op: http://tseadbruinja.nl/
Boekingen
De Schrijverscentrale: www.deschrijverscentrale.nl
